Studiereis naar Cambridge, 1997

Wij bezochten Cambridge in het kader van het project de Toegankelijke Stad. Doel: oriëntatie en voorwerk voor grootschaliger bezoek in september/oktober 1997.

Cambridge is een gemeente met ruim 100.000 inwoners. De gemeente wordt bestuurd door de City Council. Cambridge maakt deel uit van de graafschap Cambridgeshire. Cambrid­geshire wordt bestuurd door County Council.

Gesprek met Judith Jesky, policy officer, 7 april 1997.

De eerste afspraak die wij hadden op de zevende april was een gesprek met de 'policy officer' van de gemeente Cambridge, mevrouw Judith Jesky. Mevrouw Jesky werkt sinds 1989 voor de gemeente. Zij werd aanvankelijk aangesteld om twee projecten te realiseren: 'taxi-card' project en 'shopmobility' .

Taxi's zijn veelal niet rolstoeltoegankelijk; in de gemeente Cambridge zijn slechts 9 van de totale voorraad taxi's rolstoel-toegankelijk. Sommige gemeentebesturen hebben taxibedrij­ven verplicht de zogenaamde Hackneys- taxi's toegankelijk te maken voor rolstoelers. In Londen zal dat in het jaar 2000 gebeurd moeten zijn. Andere gemeenten zijn van mening dat er op het moment geen enkel voertuig beschikbaar is dat aan de eisen van elke persoon met een handicap voldoet. Omdat er geen overeenstemming zou zijn aan welke eisen een rolstoeltoegankelijke taxi moet voldoen denken zij dat het geen nut heeft om taxi's ver­plicht toegankelijk te maken voor rolstoelers. De onlangs ingevoerde Disability Discrimina­tion Act zou alleen een effect op deze ontwikkeling kunnen hebben wanneer een individu naar de rechter zou stappen. Tot op dit moment is dat echter niet gebeurd.

Er is in Cambridge een taxikaart-service. Deze geeft een korting op de kosten op basis van een indicatie.

Shopmobility kende geen makkelijke start. Het project 'leent' anno 1997 mensen die in twee winkelcentra in Cambridge willen winkelen rolstoelen uit. De mensen hoeven hier­voor niet te betalen. Bij het begin van het project begreep het gemeentebestuur volgens mevrouw Jesky niet dat mensen die een rolstoel nodig hadden om te winkelen er niet al een hadden. Volgens mevrouw Jesky zien gebruikers  van Shopmobility zichzelf echter niet als mensen met een handicap.

Het systeem voor vergoedingen voor ADL rolstoelen voldoet niet. Of mensen in aanmer­king komen voor een rolstoel wordt door de gemeente bepaald. Wanneer een rolstoel geïndiceerd wordt door de gemeente, krijgt de aanvrager een rolstoel of een 'voucher' van de National Health Service. De National Health Service-rolstoelen zijn echter oude en zware modellen en het bedrag dat door de tegoedbon gedekt wordt, is slechts 250 pond (ongeveer f 800,-).  Mevrouw Jesky kan zelf gebruik maken van een goede elektrische rolstoel omdat zij werkt en daardoor een beroep kan doen op andere regelingen.

Voor shopmobility worden mensen niet geïndiceerd; de gebruikers hoeven geen medische tests te ondergaan. Wanneer zij een scootmobiel willen gebruiken, moeten de 'huurders' wel bewijzen dat zij in staat zijn een scootmobiel te besturen (zie ook blz. 5 van dit verslag).

Mevrouw Jesky signaleert enkele problemen bij het implementeren van gemeentelijk beleid voor mensen met een handicap binnen de gemeente Cambridge. De problemen doen zich vooral voor bij het gemeentelijk personeel dat wat verder van de klanten verwijderd is. Het personeel aan de balie begrijpt over het algemeen wat beter dat er mensen met een handi­cap in de gemeente wonen en gebruik maken van de gemeentelijke diensten, omdat zij hen aan de balie of telefonisch  spreken. Het personeel op bijvoorbeeld de afdeling woningza­ken of de planning- afdeling realiseert zich bijvoorbeeld vaak niet dat de brieven die zij schrijven en opsturen niet gelezen kunnen worden door mensen met een visuele handicap.

De medewerkers denken soms ook dat het probleem  voor mensen met een handicap zo groot en allesomvattend is, dat het voor hen onmogelijk is om een klant bij het oplossen van dat probleem te helpen. Uit een vermeende onmacht wordt er dan maar geen actie ondernomen.

In de gemeente Cambridge heeft de invoering van de Disabilities Discrimination Act volgens mevrouw Jesky als een katalysator gewerkt. In Cambridge was er namelijk al aandacht voor het beleid voor mensen met een handicap, zij hield zich er als aandachts­functionaris al langer mee bezig. Maar de invoering van de DDA heeft haar een extra instrument in handen gegeven om dat beleid vorm te geven.

 De eerste stap die genomen werd, was de formulering van een gemeentelijke beleidsverkla­ring , de zogenaamde 'policy statement'. In deze beleidsverklaring legt de gemeente Camdbridge vast welke stappen er genomen zullen worden om de geconstateerde achter­standspositie van mensen met een handicap te verbeteren. Daarnaast werd geprobeerd om invloed te verkrijgen bij de gekozen raadsleden. Er werd een adviesgroep gevormd die bestond uit mensen met een handicap. Verschillende organisaties van mensen met een handicap werden bovendien ingezet om bewustheidstraining (awareness training) te geven binnen verschillende bedrijven. Deze voorlichting over handicaps is ook door het gemeen­telijk personeel gevolgd.

De gemeente Cambridge heeft een onderzoek laten verrichten naar ongeveer 50 gemeente­lijke diensten die zij voor mensen met een handicap levert. De verschillende afdelingen hebben de verzonden vragenlijst zeer verschillend ingevuld. Sommige formulieren werden uitgebreid beantwoord, andere lijsten kwamen summier ingevuld terug. Veelal bleek uit de minder uitgebreid ingevulde vragenlijsten een gebrek aan het begrip voor 'handicaps'. Winkeliers leken bijvoorbeeld weinig te begrijpen van het begrip  'handicap'.

De anti-discriminatie wetgeving (DDA)

Krachtens de DDA is het werkgevers in Engeland nu verboden werknemers te discrimine­ren op grond van een handicap. Het artikel dat het aanbieden van diensten betreft, wordt pas rond het jaar 2000 van kracht. Voorlopig is het dus nog toegestaan dat mensen met een handicap buiten de deur van een winkel moeten blijven staan. De volgende stap in de invoering van de DDA zal het toegankelijk maken van gebouwen zijn. Een bovengrens aan de hoeveelheid geld die daaraan besteed mag worden, is nog niet gesteld. Er zal overlegd gaan worden over wat als 'redelijke' eisen en bedragen gezien mogen worden.

Wat wij zagen:

Wij zagen duidelijke toegankelijkheidsmaatregelen in het Stadhuis; onder meer een op­vouwbare rolstoel voor vluchtsituaties.

In de liften werd de verdieping afgeroepen. De nummers van de verdiepingen waren ook in braille aangebracht. Er was een ringleiding bij de balie van het Stadhuis. Hier stonden de kwaliteitseisen voor  bezoekers gepubliceerd, met daarbij informatie over de inspanningen voor gehandicapten.

Al wandelend naar Directions Plus: relatief veel redelijk toegankelijke winkels. Veel scootmobielen en rolstoelers, vaak geleend van Shopmobility.

Wij kochten een 'Radar Key'. Dat is een sleutel die je als gehandicapte voor 2 pond koopt. De sleutel past op alle openbare rolstoeltoegankelijke toiletten in Groot Brittannië.

In de stad Cambridge bevinden zich 10 openbare rolstoeltoegankelijke toiletten.

.

Gesprek met Jim Smith van Directions Plus, 7 april 1997, coördinator Directions Plus

Directions Plus is sinds 1996 een zelfstandige instelling. Bestaat als organisatie nu vier jaar. Voor die tijd werkte de instelling als een onderdeel van het Citizens Advice Buro. Directions Plus is ontstaan uit andere organisaties zoals : Directions, Carers Forum en een groep van ouders van verstandelijk gehandicapten. Directions Plus is een samensmelting van deze organisaties en probeert mensen met verschillende handicaps te informeren, te adviseren en te helpen bij het aanvragen van voorzieningen. Er wordt bovendien samenge­werkt met organisaties voor en van mensen met een psychiatrische handicap.

Het bestuur van Directions Plus is de werkgever van de betaalde krachten. De organisatie krijgt het steeds drukker: er wordt wegens ruimtegebrek gezocht naar een andere locatie om het kantoor in te huisvesten.

Directions Plus wordt gedeeltelijk gefinancierd door de National Health Service en voor een ander gedeelte door het regiobestuur: County Council Cambridgeshire. Vorig jaar is door Jim Smith bij de Nationale Loterij een aanvraag ingediend voor het vervaardigen van een handboek voor mensen met een handicap, plus diverse andere publikaties. De aanvraag is volledig gehonoreerd. Directions Plus krijgt 150.000 pond (bijna f 500.000,-) om iemand aan stellen en het handboek te maken. Het handboek zal als video verkrijgbaar zijn voor mensen met een auditieve handicap en zal ook in braille beschikbaar komen  voor mensen met een visuele handicap.

Bij Directions PLus werken zowel betaalde krachten als vrijwilligers. Een van de medewer­kers  heeft een handicap. Bij de vacature die momenteel vervuld moet worden, gaat de voorkeur uit naar een werknemer die zelf een handicap heeft.

Er is in Groot Brittannië een 'direct payment act', een soort persoonsgebonden budget.

Wij ontmoeten  enkele medewerkers van het in vergelijking met de VGR-SPD krap beme­ten kantoor. Hilary Johnys coördineert de voorlichting die vanuit Directions Plus twee maal per week in het Addenbrooke Hospitaal plaatsvindt. Zij treedt op als 'sociaal advocaat' voor mensen met een handicap. Een publikatie voor verstandelijk gehandicapten is het blad 'Direct Hit'.

Zij is daarnaast betrokken bij een cursus voor verstandelijk gehandicapten over 'stemmen' en politieke partijen.

Wij maken kennis met Ally Small die ons behulpzaam is met het vergaren van informatie over toegankelijke accommodaties. Daartoe behoren mogelijk sommige nieuwe Colleges.

Directions Plus is niet zoals de VGR, een organisatie met

lidorganisaties. Er is in Cambidge geen overkoepelende organisatie. In een stad als Edin­burgh is dit overigens wel het geval.

Jim Smith vindt het uitstralen van ideeën en geven van beleidsadviezen belangrijk (als stem van de gehandicapten). Zij organiseren themabijeenkomsten over bijvoorbeeld de DDA en over het persoonsgebonden budget.

Gesprek met Mo Aswat

De heer Aswat is betrokken bij het City Centre Management als assistent-manager. De City Centre Manager, mevrouw Lydia Bowman was wegens een ziek kind plotseling verhinderd.

Ongeveer 3 jaar geleden is  gestart met dit project. Hierin werken samen, de publieke sector, de overheid (Council), de private (commerciële) sector en de gebruikers. Het City Centre Management is onafhankelijk; het geld komt van de gemeentelijke overheid, de colleges van de universiteit, de winkelcentra en grote winkels.

Er is een stuurgroep met zo'n 25 leden. Hier is ook een aandachtsgroep toegankelijkheid voor gehandicapten.

Het City Centre management heeft al diverse zaken aangepakt. Een daarvan is de veilig­heid, door middel van bewaking met video-camera's.

Het City Centre Management bereidt een toegankelijkheidsgids voor het centrumgebied voor. Hiertoe vindt onderzoek plaats onder alle winkeliers om de toegankelijkheid na te gaan. Dit moet leiden tot een gids waarbij men  gebruik wil maken van symbolen. Gehand­icapten werken mee aan dit onderzoek.

Er wordt actie ondernomen tegen obstakels op de weg, zoals de 'A-boards, de borden in de vorm van een A.  

Bij nieuwbouw wordt getoetst op de toegankelijkheid. De DDA stelt hieraan eisen. Kleine winkels zijn voorlopig nog niet verplicht om toegankelijkheidsmaatregelen door te voeren.

Grote winkels trainen hun personeel in service ten opzichte van gehandicapten; zij houden bij de inrichting van de winkels rekening met toegankelijkheid. Bijvoorbeeld: Marks & Spencer heeft geleidelijnen in de winkel aangebracht.

Mo Aswat tracht met zijn organisatie toegankelijkheid voor iedereen te bevorderen. Er komt een meld-telefoon voor kleine klachten. In mei a.s. komen er zgn. city-centre Ran­gers, dat zijn mensen die direct op klachten reageren,  zonder bureaucratie: bijvoorbeeld als er zich obstakels op het trottoir bevinden.

Het City Centre management heeft een gids gemaakt voor winkeliers over toegankelijk­heidsmaatregelen ( een soort wenkenblad). Deze gids heet de shop front design guide.

Het City Centre Management werkt ook samen met Tourist Information.

Gesprek met miss Jean White, coördinator shopmobility

In 1990 is gestart met het project Shopmobility; het bestaat nu dus 7 jaar. In het begin ging het traag, maar geleidelijk wordt het uitgebreid. Het is nu gedurende zes dagen per week geopend; drie dagen zijn voor rekening van de 'City Council', drie dagen zijn voor reke­ning van de 'County Council'. Het materiaal komt van donaties.

Shopmobility verstrekt elektrische rolstoelen,  scooters en handbewogen rolstoelen om mensen met een beperkte mobiliteit in staat te stellen om te winkelen of van andere voor­zieningen in Cambridge gebruik te maken. Het kan gaan om een handicap maar ook om tijdelijke omstandigheden zoals bijvoorbeeld een gebroken been.

Totaal zijn er in Groot Brittannië nu 160 shopmobility projecten. Er is een landelijke organisatie, gevestigd in Worcester.

In Cambridge zijn er twee vestigingen, een bij Lion Yard en een bij Grafton Centre; de vestigingen liggen bij winkelgebieden en nabij parkeergarages.

In totaal zijn er zes medewerkers.

De gebruikers van shopmobility betalen geen kosten. Zij moeten zich identificeren.

Er is begeleiding beschikbaar voor rolstoelgebruikers, blinden of slechtzienden, voor een periode van maximaal twee uur. Hiervoor moet men boeken.

De medewerkers van Shopmobility halen de mensen desgewenst bij bijvoorbeeld de bushalte.

Zaterdag, de drukste winkeldag is het het rustigste met de uitleen van rolstoelen en scoot­mobielen. Shopmobility adviseert de gebruikers om niet op zaterdag te winkelen.

Men registreert de klanten; er zijn thans 1785 geregistreerden in Cambridge. De registratie is plaatselijk en niet landelijk. Er zijn nu zo'n 1600 uitleningen per jaar per vestiging. Dit aantal stijgt jaarlijks met zo'n 10%. Veel gebruikers zijn ouderen.

Mensen die een scootmobiel lenen, krijgen instructie, variërend van 10 minuten tot meer dan een uur, het personeel is hiertoe bekwaam. Een van de medewerkers die zich aan ons voorstelt is een gepensioneerde medewerker van een gespecialiseerde rolstoelfirma.

Intermezzo

Maandagavond 7 april bezochten wij een musical in het pas verbouwde Cambridge Arts Theatre. Het tarief voor mensen met een handicap of begeleiders was de helft van het standaardtarief. De dienstvaardige opstelling van het personeel viel ons op. Er is echter maar beperkt plaatsruimte voor rolstoelgebruikers. Judith Jesky zei ons later dat het theater deze verbouwing beter had kunnen aanpakken.

We bezochten ook het Tourist Information Centre. Het Tourist Information Centre geeft de gids 'a guide to Cambridge for disabled people' uit. Hierin staan gegevens over de toegan­kelijkheid van onder meer musea en attractiepunten, parken, tuinen, kerken, bioscopen, theaters, restaurants, winkels , hotels, sportfaciliteiten en parkeer-gelegenheden.

Op de stads-plattegrond staan de rolstoel-toegankelijke openbare toiletten aangegeven.

Bij de folders over activiteiten was informatie over toegankelijkheid opgenomen.

8 april 1997

Gesprek met mevrouw  Debbie Kaye, functionaris sport-deelname bij de gemeentelijke afdeling sport en recreatie.

Alle bij een landelijke organisatie aangesloten sportclubs  moeten meedoen aan de wet (DDA), behalve privé-clubs zoals fitness centra.

Zij staat open voor verzoeken van groepen of personen om hen te helpen iets te bereiken. Dit is kleinschalig. Een voorbeeld is een verstandelijk gehandicapt kind dat naar een ski-cursus ging.

De Community Development moet gehandicapten ontdekken en een aanbod gaan doen.

Sportaanbod wordt via de scholen gedaan. Scholen hebben een nationaal curriculum. Er is een 'National Junior Sportsprogram'.

Er zijn in Cambridge drie speciale scholen. Twee voor kinderen met leer-problemen; één voor lichamelijk gehandicapte kinderen. Het 'nationale curriculum' is niet van toepassing op de speciale scholen, veronderstelt mevrouw Kaye.

Het curriculum omvat Top Play en Top sports; dit wordt op scholen gedaan. Er zijn binnen het programma ook sportactiviteiten voor na-school.  De stad (city council) houdt zich niet bezig met onderwijs zelf, maar wel met de na-schoolse activiteiten. De County Council is verantwoordelijk voor het onderwijs zelf.

Onderdeel is een card met instructies en spullen om gehandicapten mee te laten doen, de NJSP bag; alle scholen krijgen deze  met instructie. De leerkrachten krijgen training om hiermee om te gaan.

Een voorbeeld is de Grove school. Mogelijk kunnen we in september daar een les of naschoolse activiteit volgen, indien de school zich opgeeft voor het programma.

Wij sturen Debbie Kaye de Rotterdamse gids over aangepast sporten

bezoek aan Corn Exchange

Wij spraken met John Cocker, assistent beheerder

De Corn Exchange (Korenbeurs) is in 1876 opgericht als korenbeurs. Daarna heeft het gebouw andere bestemmingen gehad, zoals een tearoom-dancing en een rollerskater-baan. In de zeventiger jaren  trad de Pink Floyd band op in het gebouw; zij waren enthousiast over de geluiddskwaliteiten. Door middel van sponsoring was men in staat om van het gebouw een theater annex muziekcentrum te gaan maken. Het gebouw kreeg de status van monument. Het werd in 1986 in zijn huidige functie geopend.

 Het gebouw is bezit van de gemeente Cambridge. Het personeel is in gemeentedienst. In 1988/ 1989 was de toegankelijkheid nog slecht. Daar werd over geklaagd. Nu is dat veel beter gesteld. Het is een voorbeeld van een oud en ontoegankelijk gebouw waar men toch veel aan heeft kunnen en willen doen.

Voorbeelden:

-                 toegang voor blindengeleidehonden

-                 voorstellingen met gebarentaal

-                 infrarood-systeem

Er zijn plaatsen voor rolstoel-gebruikers; deze komen vrij door banken weg te halen. De rolstoelplaatsen worden tot een week voor de voorstelling gereserveerd.

Er is veel energie gestoken in het trainen van de staf. Zij hebben als oefening zelf in een rolstoel van shopmobility gereden. Zij hebben ook een tilcursus gehad.

Men tilt soms mensen met een rolstoel naar de eerste verdieping. Dan heeft men een beter zicht op het podium.

De Corn Exchange heeft een folder, getiteld een gids voor mensen met een handicap. Hier staan gegevens in over toegankelijkheid, voor rolstoelgebruikers, voor slechtzienden en blinden, voor doven en slechthorenden.

Afscheid

Wij nemen hierna afscheid van onze gastvrouw Judith Jesky die ons in korte tijd met een aantal facetten heeft laten kennismaken en ons heeft geholpen om veel te kunnen opsteken.

Zij vertelde dat zij contact had proberen te leggen met het Bridget's  College waar gehand­icapte studenten wonen en studeren. Dit was wegens vakantie niet bereikbaar, maar volgens haar de moeite waard.

Zij zei dat er naast de goede voorbeelden die zij ons had laten zien er ook wel minder geslaagde voorbeelden zijn, waar men minder vanzelfsprekend met gehandicapten rekening houdt.

Wij bespraken met mevrouw Jesky de Nederlandse en Rotterdamse situatie. Er is zeker ook belangstelling voor een bezoek aan Rotterdam, bij Directions Plus en bij Judith Jesky.

Tenslotte

Er was nog even tijd om het befaamde King's College te bezoeken, te tea'en en langs enkele boekwinkels te gaan. Toen richting boot, alwaar lekke band op de valreep.

Beschikbare documentatie

a Carer's handbook, uitgave Direction's Plus

Folders Tourist Information

Samenvatting van de Disabilities Discrimation Act

Jaarverslag Directions Plus

gegevens shopmobility

documentatie over cursus gericht op verkiezingen voor verstandelijk gehandicapten (a right to be counted)

het RADAR-handboek over toegankelijke accommodaties in Groot Brittannië.

Wat hebben wij geleerd:

-                 Belang van trekker op gemeentelijk niveau

-                 Belang van awareness-training

-                 het toepassen van informatie over toegankelijkheid

-                 idee cursus voor verstandelijk gehandicapten over politiek

-                 Integrale aanpak veiligheid en toegankelijkheid in centrum-gebied