Wij kunnen het
Barack Obama inspireerde veel Amerikanen met zijn leus ‘Ja, wij kunnen het’. Hij begon en eindigde zijn presidentschap met deze woorden. Hij legde daarbij niet het accent op zichzelf, maar op het samen doen.
Angela Merkel zei ongeveer hetzelfde toen het ging over het opvangen van vluchtelingen: ‘wij redden het’. Die uitspraak werd gewaardeerd maar ook vaak bekritiseerd. Toch wilde ook zij met deze uitspraak aangeven dat we met elkaar moeten werken aan oplossingen en niet moeten wegkijken van problemen. Bij haar speelt natuurlijk het Duitse verleden een belangrijke rol.
Er zijn ook politici die het accent leggen op ‘ ik’ en niet op ‘wij’. De nieuwe president van de Verenigde Staten, Donald Trump is daar een voorbeeld van. Ook in Europa zijn er nog al wat politici bij wie vooral het eigen ego telt. Zij doen zich voor als sterke man of een enkele maal als sterke vrouw, die wel even je problemen zal oplossen. Vaak is er daarbij ook sprake van wij- zij denken, in termen van zij die deugen en zij die niet deugen.
Ik voel me meer thuis bij ‘wij kunnen het’ of ‘wij redden het’ dan bij ‘vertrouw maar op mij, dan komt het wel goed’. Ik krijg daarbij het gevoel dat je jezelf min of meer ondergeschikt moet maken aan de zogenaamde wijsheid van mensen die zich opwerpen als leider of inspiratiebron. Graag vertrouw ik op de kennis of deskundigheid van mensen die een vak beheersen, zoals een fietsenmaker of een huisarts, maar ik lever me niet graag uit aan mensen die doen of zij het gelijk altijd aan hun zijde hebben en hun opvattingen aan anderen proberen op te leggen.
Als mens met een handicap ben ik misschien wel extra huiverig voor het uitsluiten van mensen. Dat kan immers gebeuren vanwege je huidskleur, je sekse of seksuele voorkeur, je geloof en zeker ook vanwege een beperking. Zo maakte Trump al een gehandicapte journalist belachelijk, vanwege zijn motoriek en manier van praten. Je kunt natuurlijk ook zeggen dat Trump met dergelijk gedrag vooral zichzelf te kijk zet.
Natuurlijk moeten we ons niet opzij laten zetten. Ook moeten we ons niet laten bevoogden. Die valkuil is misschien nog wel groter dan die van de regelrechte belediging of uitsluiting. Als ik ergens een hekel aan heb dan is het als ik lees of hoor dat we eens iets extra’s moeten doen voor ‘onze ouderen’ of ‘onze gehandicapten’. Vooral ben ik allergisch voor de meewarige toon die daar vaak mee gepaard gaat.
We kunnen het. Niet altijd en overal. Soms heb je een steuntje nodig. Een helpende hand. Soms kun je het alleen wel af. Soms gaat het beter samen. Mensen met beperkingen hebben vaak die kracht. Die moeten we ons niet laten afpakken door demagogen. Obama was acht jaar president van de Verenigde Staten, naar mijn smaak een van de betere. ‘Wij kunnen het’ zal blijven inspireren.