Dit verhaal speelt in 1945, kort na de Tweede Wereldoorlog. Een jongen van achttien gaat vanuit Nederland liften naar Italië. Hij krijgt in Rome een baantje als pompbediende totdat er een luxe wagen langs komt die een wonder teweegbrengt. De jongen komt terecht bij een schatrijke oude weduwe, van Belgische komaf die in een luxe villa vlakbij de Vesuvius woont, op het eiland Capri, omringd door personeel en dure kunst. In de jongen met schrijfambities herkennen we het zelfverklaarde genie Harry Mulisch, die in 1927 werd geboren en in 1945 dus 18 was. Als bijna zestigjarige komt hij op dezelfde plek terug. De oude weduwe was getrouwd met de uitvinder van de veiligheidsspeld, die hem zijn fortuin bracht. Zij schenkt het dorp waar ze woont een kabelbaan die de vorm heeft van een veiligheidsspeld. Zij noemt de achttienjarige jongen haar pupil en deze krijgt van haar een bevoorrechte positie. Hij krijgt de liefdesbrieven van haar man uit de negentiende eeuw te lezen en hij weet haar van haar slapeloosheid af te helpen. Op de dag van de officiële opening van de kabelbaan zit hij naast haar in de stoeltjeslift en dan gebeurt er een drama. Ze verdwijnt en is spoorloos. Is hij verdacht? De vrouw noch haar lijk wordt gevonden. Het personeel keert zich tegen hem, maar hij blijft soeverein zichzelf. De jongen van 18 heeft op dat moment nog niets gepubliceerd, maar hij weet dan dat hij schrijver zal zijn. Het moet alleen nog maar worden opgeschreven, maar het zit er als het ware al in. Je zou kunnen zeggen dat Mulisch hiermee de mythe van zijn schrijverschap heeft willen vastleggen en tegelijkertijd ook wel enige zelfspot hanteert, waardoor zijn ironie verteerbaar blijft. Ik weet niet of hij in 1945 inderdaad in Italië bij de Vesuvius is geweest. Hij was er in ieder geval wel in de zomer van 1985, getuige de foto op de achterflap van het boek.
Het boek leest vlotweg, is ook vlot geschreven. De verhaallijn is goed te volgen. Ik zou het een quasi-autobiografie noemen. Het is niet zo realistisch dat je toevallig bij de rijkste vrouw ter wereld woont, zoals nu bijvoorbeeld bij Jeff Bezos of een andere internetmiljardair. Maar Mulisch weet toch aannemelijk te maken dat het zo zou hebben kunnen zijn. En op het eind van het verhaal breekt hij de coulissen af waarin je even hebt geloofd. De laatste zin: ‘ terwijl ik nog even het gelach van de archeologen hoorde, viel ik in een diepe slaap.’
De schrijver Harry Mulisch was geboren.

Zie ook: https://www.goodreads.com/book/show/619144.De_pupil