Cynthia McLeod, Ma Rochelle Passée, Welkom El Dorado
Cynthia Mc Leod publiceerde in 1996 bij uitgeverij Conserve met Ma Rochelle Passee, Welkom El Dorado een belangrijke historische roman over de geschiedenis van Suriname. Ik denk dat het in Nederland een onderschat boek is. Hoofdpersonen zijn de blanke Etienne en de gemengdbloedige Esthelle.
Etienne is een telg uit de familie Couderc, behorend tot de Franse Hugenoten die vanwege hun protestantse geloof uit het overwegend katholieke Frankrijk hun heil elders zochten. Zij richtten in Suriname de plantage Ma Rochelle op.
Esthelle is de dochter van een slavin die verkocht was aan de plantage-eigenaar. Slaven werden beschouwd als handelswaar en bezit. Ze waren rechteloos. Het boek bestrijkt de periode van 1845 tot 1894, dus bijna vijftig jaar. We volgen Etienne van een kleine jongen totdat hij grootvader is en Esthelle vanaf haar geboorte. Etienne leert Esthelle al heel jong om te lezen, ze is een heel intelligent kind. Hij respecteert haar, in weerwil van de scheiding van de rassen en de vermeende superioriteit van de blanke Hollanders die de plantages bezitten. Door het ‘tekort’ aan Hollandse vrouwen hebben de Hollandse mannen doorgaans een Surinaamse ‘bijvrouw’ bij wie ze ook kinderen hebben. Dat thema komt in het boek ook uitgebreid aan de orde.
In 1863 werd door Nederland de slavernij officieel afgeschaft. De ongelijkheid was daarmee nog niet verdwenen. Nederland haalde nieuwe arbeidskrachten uit India en later ook uit Indië, het huidige Indonesie. Tijdens de lange zeereizen vanaf Oost-Azie kwamen veel mensen om het leven.
In Suriname moesten kinderen op school van alles over Nederland leren, bijvoorbeeld de provincies en hun hoofdsteden, terwijl omgekeerd Nederlandse kinderen maar weinig van Suriname wisten. Ik heb de indruk dat het slavernijverleden in Nederland nog altijd onvoldoende leeft, het wordt vaak weggewuifd. Cynthia Mc Cleod maakt het op aangrijpende wijze zichtbaar en voelbaar. De roman is
kwalitatief vergelijkbaar met de boeken van Hella Haasse of Annejet van der Zijl, terwijl haar werk in Nederland toch minder aandacht heeft gekregen. Misschien heeft dat ook wel met de hedendaagse onderschatting van de Surinaamse cultuur te maken. In het boek komen harde voorbeelden van discriminatie ter sprake, van uitbuiting en mishandeling, van de hierarchie waarbij de huidskleur bepalend is. Maar de boodschap van het boek is ook dat liefde tussen mensen sterker kan zijn dan de kleur van hun huid. Etienne en Esthelle doorbreken de kloof tussen blank en bruin. Zij verzet zich met succes tegen hypocrisie en wordt een gewaardeerde onderwijzeres. Vlak na de afschaffing van de slavernij baart zij haar eerste kind, dat in vrijheid zou opgroeien.
De plantage gaat verloren, vandaar de titel La Rochelle Passee. Welkom Eldorado slaat op het goud dat in Suriname wordt gewonnen, maar in overdrachtelijke zin op het goud dat je bereikt als in een samenleving de huidskleur van mensen er niet meer toe doet.
Het boek is een monument voor de generatie Surinamers die in slavernij opgroeide en die de ketenen heeft weten te doorbreken. Dit wordt jaarlijks op 1 juli herdacht.
Vijf sterren voor dit belangwekkende boek, geschreven door de oudste dochter van de eerste Surinaamse president, Ferrier.
Etienne is een telg uit de familie Couderc, behorend tot de Franse Hugenoten die vanwege hun protestantse geloof uit het overwegend katholieke Frankrijk hun heil elders zochten. Zij richtten in Suriname de plantage Ma Rochelle op.
Esthelle is de dochter van een slavin die verkocht was aan de plantage-eigenaar. Slaven werden beschouwd als handelswaar en bezit. Ze waren rechteloos. Het boek bestrijkt de periode van 1845 tot 1894, dus bijna vijftig jaar. We volgen Etienne van een kleine jongen totdat hij grootvader is en Esthelle vanaf haar geboorte. Etienne leert Esthelle al heel jong om te lezen, ze is een heel intelligent kind. Hij respecteert haar, in weerwil van de scheiding van de rassen en de vermeende superioriteit van de blanke Hollanders die de plantages bezitten. Door het ‘tekort’ aan Hollandse vrouwen hebben de Hollandse mannen doorgaans een Surinaamse ‘bijvrouw’ bij wie ze ook kinderen hebben. Dat thema komt in het boek ook uitgebreid aan de orde.
In 1863 werd door Nederland de slavernij officieel afgeschaft. De ongelijkheid was daarmee nog niet verdwenen. Nederland haalde nieuwe arbeidskrachten uit India en later ook uit Indië, het huidige Indonesie. Tijdens de lange zeereizen vanaf Oost-Azie kwamen veel mensen om het leven.
In Suriname moesten kinderen op school van alles over Nederland leren, bijvoorbeeld de provincies en hun hoofdsteden, terwijl omgekeerd Nederlandse kinderen maar weinig van Suriname wisten. Ik heb de indruk dat het slavernijverleden in Nederland nog altijd onvoldoende leeft, het wordt vaak weggewuifd. Cynthia Mc Cleod maakt het op aangrijpende wijze zichtbaar en voelbaar. De roman is
kwalitatief vergelijkbaar met de boeken van Hella Haasse of Annejet van der Zijl, terwijl haar werk in Nederland toch minder aandacht heeft gekregen. Misschien heeft dat ook wel met de hedendaagse onderschatting van de Surinaamse cultuur te maken. In het boek komen harde voorbeelden van discriminatie ter sprake, van uitbuiting en mishandeling, van de hierarchie waarbij de huidskleur bepalend is. Maar de boodschap van het boek is ook dat liefde tussen mensen sterker kan zijn dan de kleur van hun huid. Etienne en Esthelle doorbreken de kloof tussen blank en bruin. Zij verzet zich met succes tegen hypocrisie en wordt een gewaardeerde onderwijzeres. Vlak na de afschaffing van de slavernij baart zij haar eerste kind, dat in vrijheid zou opgroeien.
De plantage gaat verloren, vandaar de titel La Rochelle Passee. Welkom Eldorado slaat op het goud dat in Suriname wordt gewonnen, maar in overdrachtelijke zin op het goud dat je bereikt als in een samenleving de huidskleur van mensen er niet meer toe doet.
Het boek is een monument voor de generatie Surinamers die in slavernij opgroeide en die de ketenen heeft weten te doorbreken. Dit wordt jaarlijks op 1 juli herdacht.
Vijf sterren voor dit belangwekkende boek, geschreven door de oudste dochter van de eerste Surinaamse president, Ferrier.