Ik heb op de valreep van het jaar 2018 het boek ‘mijn verhaal’ van Michelle Obama gelezen. De Nederlandse titel is vlakker dan het Amerikaanse origineel, ‘becoming’ dat duidt op ontwikkeling en ontplooiing. Het boek laat zich vlot gelezen en beschrijft chronologisch de ontwikkeling van Michelle Robinson van klein kind tot de vrouw van midden vijftig die ze nu is. Ze is opgegroeid in het zuidelijk deel van de stad Chicago, waar haar vader als technisch medewerker in overheidsdienst de kost verdiende en haar moeder voor haar en haar oudere broer zorgde. Haar vader had MS en leed veel pijn, waar hij over zweeg. Hij wilde nooit klagen, altijd doorzetten, tot het niet meer ging. De ouders hoorden tot de zwarte middenklasse, met een huis en een auto, maar minder welvarend dan de vergelijkbare blanke middenklasse. Michelle kon goed leren en mocht leren. Haar ouders stimuleerden dat. Zo beschrijft ze dat ze via een goede middelbare school op een topuniversiteit (Princeton) terecht kwam en daarna op een advocatenkantoor ging werken. Daar zou ze na eerdere vriendjes Barack Obama tegenkomen,  die na een opleiding op Harvard ook in de advocatuur terecht kwam en die zij op haar chique kantoor mocht begeleiden. Daar groeide een relatie uit die stand zou houden. Ze beschrijft Barack daarin als meer slordig dan zij zelf en als een intellectuele alleseter die veel leest en zich ook in details kan verdiepen. Zij zelf wil graag meer structuur, zeker geen slordig bureau vol stapels paperassen.

Barack doet sociaal werk en sociale advocatuur in Chicago, Michelle gaat na de advocatuur werken bij de gemeente en komt daarmee dichter bij het openbaar bestuur. Ze beschrijft de groeiende belangstelling voor politiek bij Barack en beseft dat ze moet kiezen of ze daar in mee wil gaan. Haar identiteit wordt dan ook die van ‘de vrouw van’,  maar ze is zich ook sterk bewust van haar eigen kwaliteiten en wil die ook ontplooien. De ster van Barack rijst als hij senator in de Staat Illinois wordt en daarna ook lid van de Senaat in Washington. In 2004 houdt hij een speech voor de democratische partij,  waarmee hij beroemd wordt. Een speech tegen verdeeldheid. Dan groeien zijn kansen op het presidentschap, hoewel hij als man met Afrikaanse wortels extra hindernissen moet overwinnen.  Dat geldt ook voor Michelle, die zich daarvan sterk bewust is. Een zwarte begaafde vrouw moet het twee keer zo goed doen om de helft te bereiken, zo drukt ze dat uit.

Na eerdere aarzeling zet zij zich volledig in om de kansen op het presidentschap van Barack Obama te bevorderen.  Door veel spreekbeurten en optredens, door overal naar toe te reizen. Vanaf dan moet ze hulp hebben bij het opvoeden van de twee dochters.

Ze beschrijft de acht jaar dat ze de ‘first lady’ in het Witte Huis was. Ze wordt geconfronteerd met indrukwekkende veiligheidsmaatregelen en wil toch dat haar kinderen niet in een glazen kooi opgroeien. Ze profileert zich met de thema’s gezonde voeding en beweging, met name voor kinderen en probeert ook bondgenootschappen met de industrie te sluiten. Er zijn te veel kinderen met een ongezonde levensstijl en zelfs met obesitas. Ook laat ze zien dat ze sterk betrokken is bij de strijd tegen wapengeweld. Obama krijgt geen steun van de Republikeinen om vuurwapens terug te dringen. Hij moet als president overeind zien te blijven met een meerderheid van de Republikeinse partij in het Congres. Michelle Obama steekt haar weerzin tegen de opkomende Trump niet onder stoelen of banken. Hij probeerde al in 2012 Obama verdacht te maken omdat hij geen Amerikaan zou zijn en speelde daarmee in op latent racistische sentimenten.

De verbijstering was groot dat uiteindelijk Trump het in 2016 won van Hillary Clinton en dat daarmee een corrupte maffiabaas aan de macht kwam, zonder respect voor de onafhankelijke pers, de onafhankelijke rechtspraak en het beleid van zijn voorganger. Michelle en Barack Obama wilden die laagheid niet met gelijke munt betalen. Michelle is er zich van bewust dat ondanks het feit dat een paar met zwarte slaven als voorouders acht jaar de bewoners van het Witte Huis konden zijn er niettemin nog altijd veel discriminatie van gekleurde Amerikanen is. Ze steunt daarom de kansen op onderwijs, de strijd van jongens en meiden om er toe te doen en het tegengaan van geweld dat juist ook zwarte Amerikanen treft.

Het boek ‘Mijn verhaal’  of ‘Becoming’  is de moeite waard. Het is naar mijn gevoel eerlijk geschreven en zonder zelfverheerlijking. Af en toe vind ik de beschrijvingen in superlatieven van mensen die ze heeft meegemaakt wat sterk aangezet. Leuk is bijvoorbeeld wel hoe ze haar ontmoetingen met koningin Elisabeth beschrijft die daarmee heel menselijke trekken krijgt, bijvoorbeeld dat haar schoenen knellen en dat het protocol haar soms hindert. Het boek blijft niet hangen in het beschrijven van uiterlijkheden en schone schijn, maar toont herkenbaar de overwegingen en zorgen van mensen die in een uitzonderlijke positie verkeren.