Simon Carmiggelt, Haasje over
De eerste druk van ‘Haasje over’ kwam uit in 1957. Zelf bezit ik een tweedehands exemplaar van de tiende indruk uit 1972. Toen waren er inmiddels 85.000 exemplaren van de bundel verkocht, waaruit wel duidelijk blijkt hoe populair Carmiggelt was. De bundel bevat dertig korte verhalen. Bundels van Carmiggelt stellen nooit teleur, maar horen ook niet tot de literaire top. Qua waardering zit ik tussen de drie en vier sterren. Nooit een twee en nooit een vijf. Het leuke van Carmiggelt is dat hij een soort kroniek biedt van de tijd waarin hij leefde. Zo gaat het verhaal ‘Misstapjes’ over Amsterdamse jongens die baldadig waren geweest en voor straf op het politiebureau moesten komen, waar zij in een groep toegesproken werden door een strenge ‘oom agent’. De jongens moesten ook een opstel schrijven over wat ze gedaan hadden. Carmiggelt was hierbij aanwezig en las de opstellen. Ik heb de indruk dat hij dit niet uit zijn duim zoog en dat het echte verhalen waren. Als ik dit lees, heb ik het gevoel dat we deze vaderlijke aanpak toch wat verloren hebben. Het is nu al gauw veel grimmiger. In een ander kort verhaal belt Carmiggelt iemand die hij wil spreken. De kleine vierjarige dochter neemt op en hij vraagt of de vader thuis is. ‘Neen, maar wel mijn broer’. Haal die dan maar, zegt Carmiggelt. Even later komt het meisje terug aan de telefoon en zegt ‘ik kan hem niet uit de box krijgen’. Volgens mij is dit gegeven ook wel eens in een cabaretvoorstelling gebruikt. De verhalen zitten tussen fictie en non fictie in, Carmiggelt schrijft steeds of alles is gebeurd zoals het er staat, maar hij is ook bekend van de uitdrukking ‘de schrijver liegt de waarheid’. Kortom hij laat dingen weg of voegt dingen toe die hem goeddunken. Dat is nou eenmaal het privilege van de literatuur. Het is voor mij net als de boeken van Simenon, je weet wat je krijgt en toch blijft het aantrekkelijk.
zie ook: https://www.goodreads.com/book/show/16146526-haasje-over
N