Etty Hillesum, In duizend zoete armen

105618

 

De dagboek-aantekeningen in dit boek schreef Etty Hillesum in het voorjaar van 1942 in Amsterdam. Ze was toen 28 jaar. Ze woonde vlak bij het Rijksmuseum, samen met een man die een stuk ouder was dan zij, Han Wegerif. Daarnaast had zij een intieme vriendschapsrelatie met Julius Spier, die een paar straten verder woonde en voor wie zij ook secretaresse was.
Als je het nu leest, lees je het boek met alle kennis van achteraf. Ze leefde als jonge joodse vrouw in een stad waar de joden werden vervolgd en werden gedeporteerd, eerst naar Westerbork, later naar Auschwitz of een ander concentratiekamp. Etty Hillesum was geenszins naief, ze noemt in haar dagboek de concentratiekampen en is zich van de wreedheid bewust. Toch leeft ze nadrukkelijk in het heden, met de ambitie om schrijfster te worden. Ze leest veel, met name boeken van Rainer Maria Rilke en van de psychiater Carl Jung. Julius Spier was een adept van hem.
Wat zo opvalt aan het boek is, hoe merkwaardig het nu ook mag klinken, de levensvreugde en de voortdurende zoektocht naar zingeving door lezen en schrijven. Etty voorziet deels ook in haar levensonderhoud door het geven van privelessen in de Russische taal, de moedertaal van haar moeder. Haar ouders wonen in Deventer, waar Etty ook de middelbare school had gevolgd. In Deventer bevindt zich nu het Etty Hillesum centrum dat opkomt voor verdraagzaamheid.
Etty Hillesum was een begaafd schrijfster, die als joodse vrouw niet onderdook maar probeerde in vrijheid te leven. Ze loopt 's nachts door het verlaten Amsterdam, ze gaat op in haar liefdes en vriendschappen, vecht ook tegen jaloezie in zichzelf en anderen, is vaak ook erg met zichzelf bezig, maar dat hoort ook wel bij een dagboek, waarin je het schaamteloos over ik en mezelf mag hebben. Terreur kan de ziel niet kapot maken. Dat kun je uit dit boek halen. Overigens was haar lot wel dat ze in 1943 in Auschwitz werd vermoord, net als de meeste joden die in Amsterdam woonden. Haar Dagboek is een belangrijk document. Deze bundel is daarvan een onderdeel. Binnenkort verschijnt een biografie over Etty Hillesum. Ook iets om naar uit te kijken.

 

https://www.goodreads.com/book/show/105618.In_duizend_zoete_armen