M. Revis, 8.100.000 m3 zand

 

18628726. sx318
 
M. Revis, pseudoniem van Willem Visser publiceerde in 1932 de roman ‘ Zand’ over de opkomst van de Nederlandsche Zandexploitatiemaatschappij en haar directeur Kees van Dool. Het boek doet denken aan een zakelijke geschiedschrijving in de antiromantische stroming van de nieuwe zakelijkheid. Toch is het wel degelijk een roman. Het beschrijft de grote hoeveelheden zand en grint die in de eerste tientallen jaren werden verplaatst en gebruikt om wegen aan te leggen, de Zuiderzee deels in te polderen, kanalen te graven etcetera. Van Dool breidde zijn bedrijf steeds verder uit en er werd flink winst gemaakt. Hij is alsmaar bezig met zijn werk. In de zomer van 1930 overlijdt zijn vrouw, een klein halfjaar later is hij zelf aan de beurt, hij wordt ziek en sterft binnen enkele dagen. Ineens beseft hij op zijn eenzame sterfbed de betrekkelijkheid van waar hij al die jaren mee bezig is geweest. HIj ziet, ‘ het was al ijdelheid, het ene geslacht komt en het andere geslacht komt, en de aarde staat in eeuwigheid, ook rijst de zon en de zon gaat ze onder, en hijgt naar de plaats vanwaar zij oprees, mist, mist, dodende mist, hetgeen dat er geweest is, hetzelfde zal er zijn, mist, werk, zand, wateren, wateren der vergetelheid, hetzelfde zal weder gedaan worden, en zoo moede, zo moede zijn deze dingen, dat niemand het uitspreken kan, mist, werk, zand, wateren, wateren der vergetelheid, eeuwige eeuwige vergetelheid.
Ik bezit de eerste druk, een bibliofiele uitgave van de Gemeenschap, Revis is ten onrechte een vergeten schrijver, er is overigens wel over zijn werk geschreven en de tekst van de roman is te vinden op de digitale bibliotheek Nederland.
Een interessant boek, met onder de zakelijkheid toch veel emotie en betrokkenheid.