Ischa Meijer, Ischa Meijer de interviewer

 

De interviewer by Ischa Meijer

 

In dit boek zijn 50 interviews gebundeld die Ischa Meijer vanaf 1966 tot begin 1995 met tal van mensen heeft gehouden. In 1966 was hij net 23, het laatste interview hield hij vlak voor zijn dood op zijn 52e verjaardag. Wat me opvalt is dat hij nergens opziet tegen de geïnterviewde en dat hij er meestal in slaagt om mensen van hun pantser te ontdoen, zodat zij zich kwetsbaar opstellen. Je leest bijvoorbeeld hoe hij in 1966 als jongeman van 23 de bekende cabaretier Toon Hermans interviewt en hoe Toon Hermans praat over zijn onzekerheden, zijn twijfels. Ik denk dat Ischa ook wel iets dwingends had in zijn manier van vragen, maar dat dan op een schijnbaar argeloze manier. Je krijgt daardoor levendige portretten, je hebt het gevoel dat hij bij mensen tot de kern weet door te dringen. Zo staan er mooie stukken in over Annie Schmidt, Marga Minco, Willem Frederik Hermans, Harry Mulisch, Ramses Shaffy, Wim Sonneveld, Karel van het Reve, Renate Rubinstein, Frans Weisz, Lou de Jong, Johan Cruyff en nog meer mensen, met name mensen met creatieve beroepen. Opvallend veel Joodse gesprekspartners waarbij de vervolging en de onderduik een belangrijk gespreksthema is. Ischa is zelf in het concentratiekamp Bergen Belsen geboren en droeg de oorlog letterlijk met zich mee. Voor hem waren de gesprekspartners ook een bron van zelfonderzoek.
In enkele gesprekken komt de geïnterviewde minder positief uit de verf, De nog jonge Boudewijn de Groot komt naar voren als een rijkeluiszoontje met blasé praatjes. Mart Smeets gebruikte het interview om zijn werkgever, de NOS te bekritiseren, hetgeen hem niet in dank werd afgenomen. Bram Peper, toen burgemeester van Rotterdam en zijn echtgenote lijken aangeschoten tijdens het gesprek en zij geven luidruchtig af op de leden van de gemeenteraad, op ambtenaren en op de PvdA, de partij waar Peper lid van was. Dit interview gaf destijds veel commotie.
Je kan niet zeggen dat Ischa hierop uit was, maar als iemand zich zo liet gaan registreerde hij dat wel, zonder een genadeloze interviewer te zijn.
In het merendeel van de interviews komen de geïnterviewden er positief uit, in de zin dat je meer kennis van hen krijgt en ook meer begrip. Alles bijeen vormen de interviews een mooi beeld van belangrijke culturele en creatieve mensen in de tweede helft van de 20e eeuw.