Robert Ammerlaan, Het verschijnsel Schmelzer

Norbert Schmelzer was in de jaren zestig een machtige politicus in de Katholieke Volkspartij die toen maar liefst vijftig zetels in de Tweede Kamer had. Voor altijd blijft zijn naam verbonden aan de nacht van Schmelzer in oktober 1966 toen hij als fractievoorzitter een motie van afkeuring indiende tegen zijn partijgenoot Joseph Cals en de coalitie van de KVP en de PvdA tot een einde kwam. Deze gebeurtenis speelt een sleutelrol in de uitgebreide biografie die Robbert Ammerlaan over Schmelzer schreef, maar daar deze ook in een bredere context weet te plaatsen. We leren Schmelzer kennen als een intelligente en welbespraakte man die geïnspireerd werd door Carl Romme, het naoorlogse gezicht van de Katholieke Volkspartij. Schmelzer leerde de kneepjes van het politieke vak, het spelen van het machtsspel, het bereiken van je doel door strategisch vooruit te denken. Schmelzer bereikt veel maar loopt ook zelf kleerscheuren op, bijvoorbeeld door de langdurige verwijdering tussen de KVP en de PvdA. Schmelzer ontwikkelt zich in conservatieve richting. Het boek van Ammerlaan is gebaseerd op dagboekaantekeningen van Schmelzer en op vele intensieve gesprekken met de hoofdrolspeler en mensen uit zijn omgeving. Dit levert een levendig en goed leesbaar resultaat op. Ik ben inmiddels van een leeftijd dat ik me die tijd nog goed kan herinneren en het boek biedt zowel inzicht in de persoon van Schmelzer als in de politieke omstandigheden van die tijd. De man is in dit boek openhartig, soms wat ijdel en zelfgenoegzaam, maar toch ook wel weer relativerend. Het boek is wat je noemt voer voor politicologen en ook voor psychologen.