Op veel plekken hangt de vlag weer uit, deze keer met een schooltas eraan. Ik vind dat een leuk en ontroerend gezicht. Het slagen voor het examen is de afsluiting van een periode.  De  jongens en meisjes voelen hoe een last van hen afvalt. Eerst het leren van alle stof, dan de spanning van het examen en tenslotte het bevrijdende gevoel dat je het hebt gehaald. Nooit meer dat klaslokaal, nooit meer die  vervelende leraar geschiedenis, nooit meer dat grote fietsenhok, nooit meer die verstolen blik naar dat ene meisje of die ene jongen uit 3A, waardoor je hartslag een tandje versnelde.

Nu is  de periode van schoolgaan voorbij en ga je beginnen aan een vervolgopleiding of al direct ‘de maatschappij  in’. Dat laatste gebeurt veel minder vaak dan in vroegere tijden, toen veel mensen al rond hun zestiende aan het werk gingen.

Je laat na je examen meer achter dan alleen een stel schoolboeken en volgekladde agenda’s. Je staat ineens op de drempel van het volwassen leven. Je krijgt meer eigen verantwoordelijkheden, je moet meer zelf gaan plannen, je begint nu aan het ‘echte’ leven en gaat maatschappelijk meetellen.

Die verandering naar het volwassen leven is ingrijpend voor de jongens en meisjes van zestien, zeventien, achttien, negentien, maar ook voor hun ouders en omgeving. Vader of moeder  hoeven niet meer te roepen, ‘heb je het huiswerk al gemaakt’, ‘denk aan je wiskundetoets’.

De grote zoon of dochter gaat nu meer zijn of haar eigen weg, vader en moeder moeten hen meer loslaten. In een aantal gevallen gaat hij of zij al snel het ouderlijk huis verlaten, veel anderen blijven nog enige tijd dankbaar gebruik maken van  ‘hotel mama’.

Dat proces van je losmaken en loslaten gaat niet altijd zonder slag of stoot.  Iemand van rond de achttien is nog niet in alle opzichten volwassen, ook al wil je dat op die leeftijd niet horen.  Voor de ouders is het de kunst  om nu  op een andere manier hun zoon of dochter te steunen, zonder zich op te dringen.

Slagen voor het schoolexamen is een belangrijk moment, dat je nooit vergeet.  Je gaat aan nieuwe dingen beginnen, je hebt op die leeftijd nog het gevoel dat in het leven alles nog mogelijk is.  Later, veel later kijk je nog wel eens terug op die periode, vaak met enig heimwee. Je weet inmiddels dat  je niet meer alle wegen kunt inslaan, je hebt je grenzen leren kennen.  

Ouderen hebben in hun leven inmiddels vele malen ‘examen’ gedaan, waarvoor je soms slaagt, soms zakt en soms een nieuwe kans krijgt.  Maar dat ene schoolexamen waarmee het allemaal begon blijft je toch altijd bij, ook al is het vijftig jaar geleden.

Zo is er elk jaar weer een nieuwe lichting jongens en meiden die aan het begin staan van hun weg door het volwassen leven. Zij hebben nog niet zo veel levenservaring, maar zij zijn wel onbevangen en vaak enthousiast. Dat is ook voor ouderen inspirerend. Ik vind het leuk dat de vlag voor een nieuwe generatie uithangt!

© José van Rosmalen, 2013

zie ook; http://www.wij-rotterdam.nl/geslaagd/