Annie Schmidt beschreef ooit een treinconducteur als een gewichtige meneer, die met een mooie grote tang in kaartjes knipt. Hij heeft een glimmend pak aan en draagt een indrukwekkende snor.

Het lijkt een romantisch beroep, waarbij je veel mensen ontmoet en nog gezag uitstraalt ook. Helaas is de werkelijkheid minder mooi. Conducteurs worden regelmatig geconfronteerd met agressieve passagiers, die al uit hun slof schieten als een conducteur om een plaatsbewijs durft te vragen. Diverse keren zijn er mensen mishandeld. Het is goed te begrijpen dat zij het geweld niet meer pikken. Iedereen heeft recht op het beschermen van zijn veiligheid, om niet bedreigd of geïntimideerd te worden. De vraag is wel of je dit moet bereiken door grimmige maatregelen, zoals het gebruik van pepperspray. De meeste passagiers zijn van goede wil en je moet er voor waken dat de goeden onder de kwaden lijden.

Ik heb een aantal jaren trainingen mogen geven aan conducteurs en medewerkers sociale veiligheid bij de NS, als onderdeel van de bedrijfsopleiding. Het ging vooral om dienstverlening en het rekening houden met mensen met beperkingen, zoals mensen die blind of slechtziend zijn of van een rolstoel gebruik maken.

Zelf doe ik regelmatig een beroep op hulp bij het instappen en uitstappen, omdat ik moeilijk loop. Mijn waardering voor het werk van de NS-medewerkers is daardoor toegenomen. Ze helpen deskundig en toegewijd en luisteren naar de wensen van de passagiers. Hierdoor kunnen ook mensen met beperkingen gaan en staan waar zij willen.

Mensen die op de trein werken, maken mooie en leuke dingen mee, maar ook hele nare, zoals de agressie van sommige passagiers en de zelfdodingen op het spoor. Die zelfdodingen worden vaak eufemistisch beschreven als een botsing met een persoon. Natuurlijk is het triest als mensen zo een einde aan hun leven maken, maar het is ook vreselijk om de gevolgen te zien. Dat kan een trauma veroorzaken. Laten we ons realiseren dat een trein niet alleen een ding is dat over rails rijdt. De trein doet wat hij moet doen dankzij mensen: machinisten, conducteurs en tal van anderen. Het zijn mensen van vlees en bloed. Ze werken voor de passagiers. Ze verdienen respect en steun.

Net als in de tijd dat Annie Schmidt met haar zoontje in de trein naar Rotterdam stapte, nu zestig jaar geleden. Ook al moeten de conducteurs het nu zonder tang doen en zijn het vaak geen heren met een snor maar even vaak dames. Laten we het fijn houden, het reizen met de trein!

José van Rosmalen, 2015

winnaar metro lezerscolumn, 17 april 2015

http://www.metronieuws.nl/lezerscolumn/jose-van-rosmalen/actueel/2015/04/fijn-met-de-trein