Van 7 tot met 13 oktober 2013 vindt in Nederland de week van de toegankelijkheid plaats. Deze week worden er allerlei activiteiten georganiseerd om aandacht te vragen voor het mee kunnen doen van mensen met een handicap. Dit jaar is het thema ‘gastvrijheid’.  Zowel landelijk als in veel plaatsen wordt dit thema praktisch uitgewerkt.

Voorbeelden hiervan zijn:

-    Het in kaart brengen van hindernissen die mensen in een rolstoel, slechtzienden en   blinden en andere mensen met een beperking op straat tegenkomen.

-    Het belonen van winkeliers met een groene toegankelijkheidssticker.

-     Bevorderen van gastvrijheid in cafés en restaurants. Denk aan zitruimte, toegankelijkheid toilet, informatie over het menu.

-     De ANWB brengt dit najaar de toegankelijkheid van een aantal musea in kaart.

Als gebouwen of voorzieningen niet of onvoldoende toegankelijk zijn, worden mensen met een beperking als het ware apart gezet, buitengesloten van wat normaal is, namelijk het recht om mee te kunnen doen.

Omdat ik zelf slecht loop, heb ik veel praktische ervaring met toegankelijkheid en ontoegankelijkheid. Zo zijn voor mij veel treinen  alleen met hulp toegankelijk, terwijl ik van de Rotterdamse metrolijnen en de meeste tramlijnen zelfstandig gebruik kan maken. Ik hoef daarom geen beroep te doen op een systeem als Vervoer op Maat.  Als je kunt voorkomen dat veel mensen Vervoer op Maat gebruiken kun je als gemeente geld besparen.  Het is immers naar verhouding veel duurder dan het gewone openbaar vervoer.

Een ander voorbeeld betreft het wonen. Als een woning gelijkvloers ligt of met een enkele trede is te bereiken, dan kan ik die woning goed bezoeken.

Een bovenwoning of de bovenverdieping van een eengezinswoning zijn voor veel ouderen en gehandicapten niet bereikbaar.

In Rotterdam zijn er nogal wat woningen die niet geschikt zijn voor mensen met een beperking.  Wat ik vooral betreur is dat er nog steeds dergelijke woningen worden gebouwd. Ik denk aan woningen met een trapje voor de ingang.  Het is kortzichtig om zo te bouwen. Mensen die nu geen beperkingen hebben kunnen die later wel krijgen en dan moeten ze gaan verhuizen of eventueel een traplift plaatsen. Trapliften zijn eigenlijk ondingen omdat ze voor de niet gehandicapte huisgenoten altijd een obstakel vormen. Natuurlijk bestaat er een handel in deze hulpmiddelen, maar je zou moeten voorkomen dat je ze ooit nodig hebt. Ze bieden vaak maar tijdelijk een oplossing. Er kan de situatie ontstaan dat ook de traplift niet meer bruikbaar is, omdat de persoon met de handicap de overstap van en naar het stoeltje niet meer kan maken.

De komende jaren moeten de gemeenten meer doen aan zorg voor mensen met een beperking, maar wel met minder geld. Mensen moeten meer hun eigen bonen doppen, tenzij het hen echt niet lukt.

Het inzetten op toegankelijkheid biedt naar mijn mening de beste basis om de noodzaak van allerlei specifieke en vaak dure voorzieningen te beperken. Leg het accent op bruikbaarheid en toegankelijkheid voor iedereen. Durf bouwplannen die hier niet aan voldoen af te wijzen. Zorg dat de openbare weg voor iedereen bruikbaar is. Het is toch eigenlijk een schande dat het dure verhoogde Schouwburgplein in Rotterdam voor mensen met een beperking slecht bruikbaar is. Met minder geld had een beter resultaat kunnen worden bereikt.

In de week van de toegankelijkheid ligt dan ook het accent niet op dure investeringen, maar op praktische en slimme oplossingen. Mensen met een beperking hebben daar vaak goede ideeën over. Het kan nooit kwaad naar hen te luisteren.

© José van Rosmalen, 2013

zie ook: http://www.wij-rotterdam.nl/weekvandetoegankelijkheid/