De taalkloof
Soms dringt het gevoel zich aan me op dat de taal van mensen die hulp bieden of ondersteuning bij bijvoorbeeld het vinden van werk niet goed aansluit bij die van de mensen voor wie zij het doen.
De woorden en uitdrukkingen zijn vaak die van betrokkenheid en meeleven. Maar ik kan me toch ook ergeren als ik voor de zoveelste keer lees of hoor dat ‘we mensen in hun kracht willen zetten’, dat ‘we uitgaan van de cliënt en zijn hulpvraag’, dat ‘we met ons team aansluiten bij de leefsituatie van de jongere/ oudere/ verstandelijk beperkte of wat dan ook van toepassing is.’ En uiteraard staat daarbij steeds de mens centraal!
Hoe meer agogisch geschoold de medewerkers zijn, des te groter is de kans dat je met een wollen deken van mooie zinnen over de missie, visie of werkwijze van een organisatie te maken krijgt.
Pas was ik bij een bijeenkomst waar ik deze kloof ervoer. Een man vertelde over een scholingsaanbod gericht op kansen op de arbeidsmarkt van mensen met een arbeidsbeperking. Een hoogopgeleide vrouw die zelf een cursus had meegemaakt vond dat zij daar niet had gekregen waar zij behoefte aan had, terwijl ze die behoefte wel duidelijk had proberen te maken. Zij bracht dat krachtig onder woorden en dat werd haar niet in dank afgenomen.
Ik merkte dat ondanks alle mooie woorden in feite het aanbod centraal stond en niet de vraag van degene voor wie de cursus bedoeld was.
Ik denk dat professionele kwaliteit zich niet in dure woorden hoeft te uiten, maar juist eerder in gewone mensentaal. Een goede huisarts stelt vragen die de patiënt begrijpt en geeft ook de informatie die voor hem of haar van belang is.
Bij veel beroepen in de hulpverlening en de zorg, zijn degenen die daar werken diep in hun hart helemaal niet zo zeker over het professionele gehalte van wat zij doen. Het is dan verleidelijk om je toevlucht te nemen tot jargon en tot een gewichtig vertoon van deskundigheid. Zo kun je die onzekerheid maskeren of overschreeuwen.
Gelukkig zijn er ook heel wat mensen die wel begrijpelijk praten en geen wolk van duurklinkende mist om zich heen hebben hangen, maar ik zou willen dat de taal over de hele linie meer helder en doorzichtig wordt. Dit wil niet zeggen dat je moet terugvallen op Jip en Janneke taal, maar wel dat je echt moet luisteren, juist ook als iemand iets zegt dat niet in je straatje past.
Er is zoveel jargon: mantelzorg, respijtzorg, cliëntsysteem, multi-problematiek, feedback. Het gebruik van jargon en van vage taal ( ‘ergens kan ik wel met je meevoelen’, ‘je geeft het goed aan’) draagt niet bij tot echte communicatie. Minder jargon, meer begrip, dan neem je de mensen voor wie je het wil doen meer serieus. Het gaat niet om de mooie woorden, maar om wat daar achter zit. Elkaars taal spreken en begrijpen is het beste recept om mensen te verbinden en ook echt te kunnen helpen.
Reactie plaatsen
Reacties