Rien Vroegindeweij, Pierre Bayle, de filosoof van Rotterdam
Rien Vroegindeweij gaat in dit mooi uitgevoerde boek in op de betekenis van Pierre Bayle, die uit Frankrijk naar Rotterdam vluchtte en daar als filosoof, schrijver en leraar actief was. Hij was gevlucht omdat hij in Frankrijk tot de protestante minderheid behoorde, de Hugenoten. Hij sprak Frans en beheerste het Latijn, maar Nederlands sprak hij niet. Hij woonde in Rotterdam bij hospita’s en leefde nogal eenzelvig. Zijn grote betekenis ligt in zijn publicaties en kritische beschouwingen, waarmee hij tot de voorlopers van de Verlichting is gaan behoren. Als filosoof is hij veel minder bekend dan Erasmus wiens naam in Rotterdam aan de universiteit, een gymnasium en zelfs een brug is verbonden, maar Vroegindeweij maakt aannemelijk dat Pierre Bayle meer bekendheid en waardering verdient. Hij had het niet makkelijk, hij werd in Frankrijk vanwege zijn geloof vervolgd en ook in Rotterdam werd hij door het Stadsbestuur als leraar ontslagen, vanwege zijn kritische opvattingen. Rotterdam was ook in de zeventiende eeuw al meer een handelsstad dan een stad van filosofen. Na Amsterdam en Leiden was Rotterdam de derde stad van Nederland. Pierre Bayle streed tegen onverdraagzaamheid en ondervond onverdraagzaamheid ook zelf aan den lijve. In ‘de filosoof van Rotterdam’ wordt zijn betekenis verduidelijkt.