We zijn niet allemaal hetzelfde!

Mensen verschillen. In geloof, uiterlijk, sekse, leeftijd, noem maar op. Er is in ons land een enorme diversiteit aan mensen en aan groepen van burgers. Een belangrijke vraag is, leven we met zijn allen naast elkaar of weten we ook met elkaar te leven?  De Stichting RADAR organiseerde begin maart, samen met de gemeente Rotterdam en met twee ministeries in het Luxor theater een landelijke conferentie over dit thema. Ik nam deel aan deze boeiende en goed georganiseerde dag. Eén van de thema’s  was integratie. Minister Lodewijk Asscher van Sociale Zaken schetste met zevenmijlslaarzen de ontwikkeling van het debat in Nederland. In de jaren negentig werd het belichten van  de keerzijden van de multiculturele samenleving vaak niet ‘bon ton’ geacht. Als reactie daarop schoot het ‘benoemen van problemen’  naar het andere uiterste, bijvoorbeeld naar een op voorhand negatieve benadering van de Islam. Asscher hoopt nu op een nieuw evenwicht, op minder polarisatie van de standpunten. Ook de Amsterdamse wethouder Andrée van Es zat op deze lijn. Je mag bijvoorbeeld best constateren dat er van de Marokkaanse of Antilliaanse jongens  er naar verhouding veel ontsporen, maar het is dan vervolgens het meest vruchtbaar om te analyseren wat er aan de hand is en hoe je die jongens weer op een positief spoor kunt krijgen.

Niemand verdient het om bij voorbaat beoordeeld te worden op de  ‘groep’ waartoe hij of zij behoort. Elk mens heeft individuele rechten, bijvoorbeeld het recht om menswaardig behandeld en bejegend te worden. Dat is niet alleen een ver van mijn bedverhaal, het speelt ook dicht bij huis. Zo komt het regelmatig voor dat homoseksuele mannen of vrouwen door buurtgenoten worden gepest. Dat pesten kan zo ver gaan, dat mensen zich niet meer veilig voelen en zich gedwongen voelen om te verhuizen.

Kun je bereiken dat mensen discriminerend gedrag gaan staken?  Een positief praktijkvoorbeeld is het verhaal van Marokkaanse jongens die  steeds ‘homo’ riepen. Door met hen te praten werd duidelijk dat zij zichzelf als ‘loser’ ervaren, zich ook gediscrimineerd voelen;  door die gesprekken brak bij hen het besef door eigenlijk  ‘in hetzelfde schuitje te zitten’. De betreffende jongens zijn in het algemeen  gelukkig niet onverbeterlijk. Als het gedrag echt over de schreef gaat, mogen en moeten er ook hardere maatregelen worden genomen dan het voeren van een begripvol gesprek. Hier ligt dan een taak voor de overheid en de politie. Het verdient echter de voorkeur als burgers zelf in staat zijn om met elkaar te leven en anderen in hun waarde te laten.

Je kunt al aan kleine kinderen beginnen met leren dat de eigen vrijheid niet ten koste van die van een ander mag gaan,  je kunt ouders en leerkrachten daarbij  ook praktisch ondersteunen. Het is voor onze maatschappij van veel waarde dat mensen van jongs af aan met verschillen leren omgaan en niet iemand buitensluiten omdat hij of zij  ‘anders’ is. Mensen kunnen om vele redenen als ‘anders’ worden ervaren;  vanwege hun geloof, hun seksuele geaardheid, hun leeftijd, een eventuele handicap,  de herkomst uit een ander land. Radar registreert en onderzoekt klachten over discriminatie op grond van een of meer van deze kenmerken. Radar geeft ook allerlei trainingen om signalen van discriminatie en uitsluiting te onderkennen.

We zijn niet allemaal hetzelfde, maar we hebben wel allemaal dezelfde rechten!

Zie ook www.radar.nl

© José van Rosmalen, 2013